Witamina B12 - niedoceniany składnik diety

Od dzieciństwa, słyszymy, że witaminy to samo zdrowie, trzeba jeść produkty je zawierające, a nawet wspomagać się suplementami, aby ich nie zabrakło. To wszystko prawda, ale lepszym rozwiązaniem jest świadome korzystanie z wiedzy dietetyków, farmaceutów i lekarzy. Dzięki temu sami też możemy zadbać o nasze samopoczucie i zdrowie. 

Historia witamin

W obecnych czasach z dostępem do witamin nie ma żadnego problemu. Zawartość składników odżywczych przeczytamy na etykiecie, informację znajdziemy też w internecie lub zasięgniemy porady w aptece. Dzięki temu łatwo możemy kontrolować źródła witamin i ich dawki. Dawniej nie było tak łatwo. Tym bardziej że o witaminach zaczęto mówić tak naprawdę na początku XX wieku. Ważna jest tu osoba Kazimierza Funka, polskiego biochemika (żydowskiego pochodzenia), który wprowadził termin witamina (w roku 1912), jako pierwszy wyodrębnił witaminę B1, prowadził badania nad awitaminozą oraz innymi chorobami (beri-beri, szkorbut, krzywicę). Pracował w Instytucie Pasteura w Paryżu, w Państwowym Instytucie Higieny w Warszawie, w instytucjach naukowych w Niemczech, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. 

Historia witaminy B12

Dzieje odkrycia witaminy B12 są tak intrygujące, że chciałoby się obejrzeć sensacyjną fabułę na ten temat. Pierwsze badania nad tą tajemniczą substancją zaczęły się jeszcze pod koniec XVIII wieku w Anglii. Jednak tak naprawdę pełną parą badania i sukcesy przyszły w drugiej połowie lat 40. XX wieku. W roku 1948 udało się wyodrębnić witaminę B12. Natomiast dopiero w 1964 w pełni opisać jej wzór chemiczny. Badania witaminy B12 przyniosły naukowcom (w różnym okresie) trzy Nagrody Nobla. Inna nazwa witaminy B12 to kobalamina.

Znaczenie witaminy B12 dla zdrowia

Można powiedzieć, że witamina B12 jest codziennym czynnikiem, który napędza nasz organizm. Daje energię mięśniom, wpływa na poprawę nastroju i pamięci. Węglowodany zamienia w glukozę, przez co daje energię naszym mięśniom. Tworzy czerwone krwinki, wspomaga odbudowę i regenerację DNA, korzystnie wpływa na pracę serca oraz sprzyja lepszemu funkcjonowaniu układu nerwowego. Jak widać, wpływ witaminy B12 na kluczowe funkcje ludzkiego organizmu są bardzo istotne. 

Niedobór witaminy B12

Jak będziemy się czuli, kiedy tej witaminy w naszym organizmie będzie za mało? Jest kilka cech, które mogą wynikać z niedoboru witaminy B12. Oto one:

• bladość skóry lub zażółcenie;
• uczucie wielkiego zmęczenia i osłabienia;
• duszności oraz zawroty głowy;
• uczucie kłucia (jak szpilkami);
• stany depresyjne i drażliwość;
• problemy z chodzeniem, zawroty głowy, drżenie mięśni;
• utrata apetytu i spadek masy ciała. 

Jeśli widzimy podobne objawy, należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ mogą być one także objawem innych chorób i schorzeń.

Przedawkowanie witaminy B12

Jedząc produkty bogate w tę witaminę, nie ma szansy na przedawkowanie. Inaczej sprawa wygląda, gdy korzystamy z tabletek. Na szczęście kobalamina zaliczana jest do bezpiecznych i skutki nadmiaru witaminy B12 są dość lekkie i kończą się swędzeniem lub biegunką. Nadużycie tej witaminy w zastrzykach (bolesnych, w pośladek) może okazać się jednak dość nieprzyjemne. Bóle głowy, mięśni i stawów, duszności i reakcje alergiczne to sytuacje wymagające interwencji lekarza.

W jakich produktach jest witamina B12?

Witaminy z grupy B, są często opisywane razem. I trudno się temu dziwić, ponieważ ich bogatym źródłem są owoce i warzywa. Z tego schematu wyłamuje się jednak witamina B12. Nie ma jej w roślinach, jest w dużych ilościach w produktach pochodzenia zwierzęcego. Najwięcej jej jest w podrobach (wątroba i nerki), rybach, małżach, jogurtach, mleku, serach pleśniowych i jajkach. Te produkty są niedopuszczalne dla osób będących na dietach wegetariańskiej czy wegańskiej. W takim wypadku pozostaje tylko suplementacja. Jest co prawda forma roślinnej witaminy B12 (w takich produktach jak miso, wakame, nori, spirulina, kapusta kiszona czy grzyby), ale nie jest ona przyswajalna przez organizm człowieka. Oprócz/zamiast tabletek można wspomagać się także produktami wzbogacanymi w witaminę B12. Na naszym rynku są to roślinne napoje (tzw. mleka roślinne) oraz płatki zbożowe, produkty sojowe, batoniki energetyczne oraz tzw. drożdże odżywcze (płatki drożdżowe). 

Witamina B12 jest istotnym elementem naszej diety. Dbajmy o jej właściwy poziom w naszych organizmach. Szukajmy jej źródeł w potrawach, które lubimy, a jeśli z powodów dietetycznych ta droga nam nie odpowiada, sięgajmy po suplementy. Ta witamina jest wyjątkowa nie tylko poprzez historię jej odkrycia, ale przede wszystkim ze względu na jej wpływ na nasze zdrowie.