Wielkanocne ciasta

Nastała wiosna. Budzą się ze snu zwierzęta, które hibernowały zimą. Rośliny zaczynają się zielenić i rozkwitać. Natura powraca, po zimowej przerwie. W religiach chrześcijańskich ten czas łączy się z Wielkanocą. W tradycji ludowej Wielkanoc należało uczcić bogato zastawionym stołem. Żury, mięsa, jajka, wędliny, przetwory królowały w okresie Wielkanocy, po dniach postnych. Jednym z kulinarnych symboli tego święta są także ciasta.

Wielkanocne ciasta w Polsce

Niezależnie od regionu, kilka ciast podawanych na Wielkanoc w Polsce to żelazne pozycje świątecznego menu. Należą do nich, oczywiście:

• Baba wielkanocna. Już w wieku XV słyszymy o babie wielkanocnej w Polsce. Ciasto to jest znane w całej Europie Środkowej. Składa się z najlepszych jakościowo jaj, cukru, masła, drożdży. Dodaje się także cukier wanilinowy, mak, rodzynki, skórkę pomarańczową, orzechy. Po upieczeniu babkę wielkanocną dekoruje się wedle własnego gustu i smaku. Czasem starczy cukier puder, czasami musi być czekoladowa polewa, posypki, kolorowe lukry. 
• Mazurek. To ciasto ma długą historię, sięgającą średniowiecza. Początkowo mazurek był ciastem liturgicznym. Z czasem, trafił na stoły szlachty, mieszczan aż dotarł pod strzechy. Mazurki w Polsce pojawiły się w XVIII wieku. W okresie wielkanocnym mazurki były podobnie jak pisanki przygotowywane w gronie rodziny, kilka dni przed wielkanocnym śniadaniem. Do dziś zdobione mazurki przypominają malowane jajka. Orzechy, rodzynki, kandyzowane owoce, kolorowe lukry, dżem i smakowe masy tworzą niepowtarzalne ciasto kojarzące się ze świętami Wielkiej Nocy. W wielu polonijnych domach mazurek stał się symbolem nie tylko Wielkanocy, ale też polskości.
• Sernik. Lubiane przez wielu ciasto z twarogu. Podstawą udanego sernika jest świeżość produktów, ich jakość i staranne przygotowanie ciasta. Najlepszy sernik składa się z twarogu, jaj, cukru, kremówki, budyniu waniliowego lub śmietankowego. Nie dodaje się masła. Opcjonalnie można użyć pokruszonych herbatników jako spodu. Jeśli sernik nie będzie zjedzony od razu, warto go ozdobić polewą z czekolady (mlecznej, deserowej, białej).

Można przyjąć, że te trzy ciasta pojawią się na pewno na świątecznym stole w całej Polsce. Warto jednak wspomnieć o regionalnych ciastach wielkanocnych w naszym kraju. Co ciekawe, nie wszystkie wypieki są słodkie. Na przykład na Śląsku na wielkanocnym stole gości święcelnik, czyli drożdżowe ciasto z farszem z kiełbasy, szynki, boczku. Podawane często z żurem. Kujawiok to drożdżowa baba traktowana trochę jak bułka. Kawałki kujawioka smaruje się masłem, obkłada szynką lub kiełbasą i dodaje się ćwikłę z chrzanem. Taka kanapka ma swój urok, jest treściwa i jednocześnie świąteczna. Murzin to świąteczny wypiek ze Śląska Cieszyńskiego. Przypomina chleb, w którym wtopiona jest szynka, biała kiełbasa i boczek. Idealny dodatek do barszczu. 

Wypieki wielkanocne na świecie

“Co kraj to obyczaj” jak mówi przysłowie. Nie inaczej jest z wielkanocnymi wypiekami w innych częściach Europy i świata. 

• We Francji nie ma mazurków, bazi czy święconek. (oczywiście są wyjątki, choćby w regionach gdzie mieszka francuska Polonia). Za to na stołach Francuzów w czasie Wielkanocy pojawia się charlotte aux fraises, czyli wytworne ciasto z kremem truskawkowym lub nid de Pâques - czekoladowe ciasto, formowane w kształt ptasiego gniazda, wypełnione czekoladowymi jajkami. 
• W Niemczech, szczególnie w regionach południowo-wschodnich, w czasie świąt Wielkiej Nocy popularny jest tort szwarcwaldzki z wiśniami. Powstaje na bazie biszkoptu, przekładanego bitą śmietaną, kremem czekoladowym i wiśniami z syropu. 
• W krajach anglosaskich, a także w Indiach, RPA w Wielki Piątek spożywa się Hot Cross Buns. To słodkie bułeczki z owocami, ozdobione krzyżem z jasnego ciasta. 
• Breudher Cake. To wielkanocne ciasto podawane jest na Sri Lance (pieką to ciasto chrześcijanie). Drożdżowe, maślane ciasto z dodatkiem brandy, nasączonymi rodzynkami oraz soczystymi pomarańczami. 
• Na Malcie czas wielkanocny nie może się obyć bez Torta ta L-Irkotta (Maltańskie ciasto z ricottą). To rodzaj tarty, raczej z pikantną zawartością. Oprócz ricotty dodaje się szynkę, pomidory, sałaty. 
• Hiszpanie w te świąteczne dni często sięgają po torrijas. To ulepszona wersja francuskich tostów. Kawałki pszennej bagietki moczone są w gorącym mleku z cynamonem, następnie maczane w jajku, smażone są na oliwie. Podawane z cukrem. To typowe danie na czas Wielkiego Tygodnia. 

Jak widać, wypieki mają duże znaczenie w okresie Wielkanocy w całym chrześcijańskim świecie. Ciasta, torty, tarty z najlepszych składników mają być dobrą wróżbą na nadchodzące miesiące.