Vademecum przypraw natka pietruszki, kminek, czosnek

Wymienione w tytule przyprawy to bardzo istotne składniki wielu potraw. W kuchni polskiej są używane bardzo często. Znane od wieków, mają swój udział w “polskim smaku”. Czy w nowoczesnej kuchni znajdują swoje miejsce? Czy są odpowiednie dla naszego zdrowia, jakie mają właściwości i co przynosi daniom ich stosowanie?

Bez przypraw, chyba nie byłoby gastronomii. Oczywiście naturalny smak mięsa, ryb, owoców czy warzyw jest ceniony i często nie wymaga dodatkowego wsparcia w postaci przypraw i ziół. Takie podejście często jest względami dietetycznymi czasami kulturowymi i dotyczy raczej potraw skromnych, szybkich. Tam, gdzie wymagane jest gotowanie, pieczenie, łączenie wielu produktów, przyprawy są nieodzowne. Spójrzmy na przyprawy, które są bardzo popularne w kuchniach całego świata, nie tylko w Polsce, a jeszcze nie były prezentowane w naszym vademecum.

Natka pietruszki

Te zielone gałązki z listkami są używane w kuchni od zawsze. W kuchni używamy dwie odmiany tej rośliny. Pietruszkę płaskolistną i pietruszką kędzierzawą. Odmiana płasko listna jest bardziej intensywna w smaku i aromacie. Można jednak powiedzieć, że natka to produkt uboczny uprawy pietruszki. Ta popularna roślina uprawiana jest przede wszystkim z powodu korzenia. Natka powstaje “przy okazji” rozwoju białego korzenia pietruszki. Jedna roślina, a dwa różne smaki, różne zastosowania. Korzeń, wiadomo - składnik włoszczyzny, surówek i sałatek, dodatek do sosów. Korzeń jest magazynem witamin, soli mineralnych. Natka to także bogactwo witamin (szczególnie witaminy A i C) i innych substancji odżywczych. To także dodatek do potraw. Rosół bez pietruszki? No, pewnie może być, tylko jak smakuje? Spotkamy ją też w innych zupach, z ziemniakami, w sałatkach, pastach, sosach. Kilka listków pietruszki dodaje potrawie nie tylko lepszego smaku. Daje widoczne efekty wizualne, podkreślając poprzez kontrast barwę potrawy i jej fakturę. Czy tylko listki nadają się do jedzenia? Nie, łodygi także są wykorzystywane w trakcie przygotowywania dań. Sprawdzą się jako dodatki do przetworów, marynat, przekąsek. 

Kminek

Widząc kminek w całości (niemielony), widzimy nasiona tej rośliny. Które potrawy są lepsze z kminkiem? 

• pieczone, tłuste mięsa (gęsina, kaczka, baranina, dziczyzna, wieprzowina);
• dania warzywne (szczególnie na bazie kapusty: bigos, kapuśniak), pieczone ziemniaki;
• zupy (dodatek kminku do grzybowej wzbogaca jej smak, zupa kminkowa), gulasze;
• sery (połączenie z żółtym serem, bądź z twarogiem);
• domowe wędliny;
• nalewki pobudzające procesy trawienne, kminkówka, alasz (likier kminkowy);
• wypieki (ciasto na pizzę, przekąski z mąki żytniej, ciastka).

Kminek ma zastosowanie także w medycynie i kosmetyce. Jest bogaty w błonnik, bardzo dużo przeciwutleniaczy, żelazo, wapń, witaminę A i C. Kminek to uniwersalna przyprawa, mająca dwa atuty dobrego dodatku do potraw. Jest aromatyczna i zdrowa. Na pewno nasi czytelnicy to wiedzą, ale tak dla przypomnienia: kminek i kmin to różne rośliny. 

Czosnek

Rośliną, która ma szczególne miejsce w naszej kuchni, jest czosnek. Wszelkiego rodzaju pieczenie, sosy, drób nie mogą obyć się bez czosnku. Ta charakterystyczna roślina, znana od wieków obecna jest w wielu kuchniach świata. Kuchnia włoska, a szczególnie potrawy z pomidorami nie mogą się pojawić na stole. Kuchnie krajów bałkańskich także stosują dużo czosnku do przyprawiania mięs z grilla, sałatek, jogurtowych sosów i dip-ów. Podczas przygotowywania dań, w których jest obecny czosnek, pamiętajmy o jego rozsądnym stosowaniu. Jest spore grono osób, przeciwników tej rośliny. Głownie chodzi o zapach, który nie wszystkim odpowiada. Dlatego lepiej unikać dań z surowym czosnkiem. Rewelacyjna natomiast jest pieczona główka czosnku w całości (pieczemy w folii - po upieczeniu wyciśnięta zawartość daje nam wspaniałe “smarowidło”). Czosnek w medycynie ludowej, w babcinych sposobach na przeziębienie funkcjonuje podobnie długo jak w kuchni. Trudno się temu dziwić to naturalny antybiotyk i ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne. Wspiera serce i układ krwionośny, pozytywnie działa na skórę, potrafi chronić przed zawałem, wspiera trawienie i wykazuje działanie antynowotworowe.

Wiemy doskonale, że aby stworzyć jedną, niepowtarzalną potrawę, przyprawy są nieodzowne. Sztuka kulinarna polega na tym, aby utrafić “w punkt” ilość przypraw. Bardzo łatwo można zepsuć smakowo najlepszy kawałek mięsa, ryby czy warzywa dobierając nieodpowiednią przyprawę lub jej ilość. Trenujmy zatem nasze smaki, abyśmy tworzyli jedzenie, które będzie smakowało jak w najlepszej restauracji.