Strona główna
/
Blog
/
Vademecum przypraw: kolendra, galangal, liście limonki, trawa cytrynowa

Blog

 
Vademecum przypraw: kolendra, galangal, liście limonki, trawa cytrynowa

Vademecum przypraw: kolendra, galangal, liście limonki, trawa cytrynowa

Data publikacji: 26-08-2024

Kuchnie krajów azjatyckich, różnią się od siebie, mają jednak kilka cech wspólnych. To duża ilość aromatów i smaków, jedzenie pałeczkami, częste używanie sosu sojowego, rybnego czy ostrygowego. Wykorzystywanie oleju sezamowego, orzechowego, sojowego. Smażenie w wysokich temperaturach. Duża ilość warzyw i owoców. Są także wspólne przyprawy i zioła, takie jak: kolendra, galangal, liście limonki i trawa cytrynowa.

Przyjrzyjmy się ulubionym dodatkom do potraw w kuchniach azjatyckich (pamiętajmy jednak, że kuchnie innych regionów, także wykorzystują te przyprawy). Może jakaś nuta zapachowa lub smakowa, trafi w nasze gusta. Warto być kulinarnym odkrywcą i poznawać smaki, które w naszych stronach wydają się egzotyczne.

Kolendra

To roślina z rodziny selerowatych. W kuchni wykorzystuje się kolendrę siewną. W zależności od potrzeb w daniach i potrawach używa się natki kolendry, ziaren a czasami także korzeń. Liście kolendry przypominają nieco pietruszkę, ale mają zdecydowanie intensywniejszy smak i aromat cytrusowo-anyżkowy. Nasiona są korzenne w smaku. Korzeń kolendry często jest wykorzystywany w kuchni tajskiej do zup i sosów ze względu na intensywny i specyficzny smak. 

Kolendra ma szerokie zastosowanie. Jest dodatkiem do zup, sosów, sałatek. Roślina ta to istotny składnik curry, sals, guacamole. Idealnie sprawdza się jako dodatek do pieczywa, jako przyprawa w produkcji wędlin, piw smakowych, likierów oraz ginu. Aromat mielonych ziaren kolendry jest nietrwały, dlatego warto doprawiać dania mieloną kolendrą tuż przed podaniem. 

Znane są także lecznicze właściwości kolendry. Poprawia trawienie i pracę układu pokarmowego. Jest także stosowana w produkcji maści na reumatyzm.

Galangal

Ta nazwa jest wspólną nazwą do kilku kłączy z rodziny imbirowatych, które różnią się kształtem, wielkością i kolorem. Przyprawa ta w smaku podobna jest do imbiru, jednak jest intensywniejsza i bardziej pieprzowa. Galangal ma właściwości lecznicze, podobne do imbiru. Napar jest rozgrzewający, pomaga na problemy żołądkowe i chorobę lokomocyjną. Pomaga utrzymywać odpowiedni poziom cukru we krwi, jest też środkiem wspomagającym odchudzanie. W kuchniach azjatyckich (szczególnie w indonezyjskiej i tajskiej) jest dodawany do zup (np. do słynnej zupy Tom Yum) oraz do curry. 

Galangal to smak znany także w Polsce. Jest on dodatkiem smakowym (oprócz wielu innych) do wódki Żołądkowej Gorzkiej. 

Liście limonki

W kuchniach Azji Południowo-Wschodniej liście limonki (limonki kafir) są bardzo cenione za cytrusowy smak i aromat. Same liście do bezpośredniego spożycia się nie nadają, ale stosowane w potrawach (w sposób podobny jak liście laurowe) oddają to co mają najlepsze. Idealnie łączą się z imbirem, mleczkiem kokosowym, galangalem, trawą cytrynową czy kurkumą. Najlepsze są liście świeże, niestety w Polsce trudno dostępne, dlatego warto je zastąpić dostępnymi w handlu mrożonymi lub suszonymi. Liście limonki znajdziemy w zupach, curry, daniach smażonych na sposób chiński (stir fry - szybko, na rozgrzanym tłuszczu). Nadają potrawom cytrusowej delikatności i świeżości. Wielu smakoszy kuchni azjatyckich twierdzi, że liści limonki kafir nie da się zastąpić inną przyprawą. 

Liście limonki pomagają zwalczać drobnoustroje, poprawiają świeżość oddechu. Olejki eteryczne zawarte w liściach limonki stosowane są w kosmetykach pielęgnujących ciało.

Trawa cytrynowa

Roślina ta ma długie, twarde i wąskie liście oraz włókniste łodygi. Przypomina wyglądem trawę. Smak ma intensywnie cytrusowy, ale nie kwaśny. Jest ziołowa i orzeźwiająca. Jest ceniona jako przyprawa do zup i sosów (np. Tom Kha Gai: zupa z kurczakiem, mlekiem kokosowym, galangalem i trawą cytrynową). Trawa cytrynowa to też wspaniały składnik marynat do mięs, ryb i owoców morza. Idealnie sprawdza się jako dodatek do herbat czy teżprzygotoawnia szklanki napojów odświeżających i relaksujących. 

W medycynie trawa cytrynowa stosowana jest jako środek przeciwbakteryjny, przeciwzapalny, łagodzący ból i wspomagający trawienie. 

Olejek aromatyczny zawarty w trawie cytrynowej (olejek cytronelowy) ma zastosowanie w kosmetyce: ma właściwości pielęgnacyjne, łagodzi podrażnienia i stany zapalne skóry. Dodatkowo odstrasza kleszcze i komary. 

Trawa cytrynowa, podobnie jak limonka kafir może być uprawiana w warunkach domowych. 

Wymienione przyprawy to tylko mikroskopijna część przypraw używanych w kuchniach Azji. Każdy kraj i region mają własne ulubione rośliny, często łączone w wieloskładnikowe zestawy tworząc niepowtarzalne smaki. Spróbujmy ich! Bądźmy smakowymi odkrywcami.