Polska kuchnia regionalna: Wielkopolska

Kuchnia Wielkopolski, przez wieki zmieniała się pod wpływem czynników historycznych i rozwoju gospodarczego. Inaczej jadano w Wielkopolsce w średniowieczu, zupełnie inaczej w wieku XIX. Największą zmianę w jadłospisach  Wielkopolan, przyniosły zabory. W menu znacząco wzrosła ilość dań, których korzenie sięgają kuchni niemieckiej.

Jak to kiedyś jadano w Wielkopolsce

Kuchnia wielkopolska przed zaborami była różnorodna i bazowała na lokalnym rolnictwie. W czasach najdawniejszych, zanim powstało państwo Mieszka I uprawiano na ziemiach dzisiejszej Wielkopolski pszenicę, jęczmień i proso (badania wskazują, że już 2500 lat p.n.e. zaczęto uprawiać zboża). W wieku VIII n.e. znano już rośliny strączkowe, niektóre rośliny oleiste, pojawiło się żyto. Hodowano krowy, owce, świnie. Wiek XI przyniósł warzywa. Do codziennego menu włączono ogórki, dynię, kapustę, rzepę, marchew, brukiew. W czasach I Rzeczypospolitej preferowano mieszane mięsa - drób, dziczyznę, wołowinę i wieprzowinę. Do tak treściwych posiłków chętnie pijano miód, rozcieńczone piwo oraz gorzałkę. 

Rok 1793 przyniósł II rozbiór Rzeczpospolitej. Wielkopolska została wcielona do Królestwa Prus. Z biegiem lat społeczeństwo Wielkopolski zaczęło w pewnym zakresie przyjmować pruskie/niemieckie obyczaje kulinarne. W Prusach, na przełomie XVIII i XIX wieku w tamtejszej kuchni pojawiły się ziemniaki. Zdobyły wielką popularność, jedzono je na wiele sposobów. Uprawy ziemniaków stały się dochodowe, także w Wielkopolsce. Do dziś czasami mówi się o Wielkopolsce jako Pyrlandii, krainie podziemnych pomarańczy (w gwarze poznańskiej pyry to ziemniaki). 

Współczesna kuchnia wielkopolska - nowoczesność i tradycja

Dzisiejsza kuchnia z Wielkopolski, to twórcze zmieszanie tradycji kulinarnych dawniej Rzeczpospolitej, Niemiec. Można tu też zauważyć wpływy kuchni francuskiej, żydowskiej, śląskiej. Spójrzmy na potrawy regionalne związane z Wielkopolską. Na pewno warto posmakować tych dań, bo niosą w sobie lekcje historii i miłości do regionu.

• Pyry z gzikiem. Postne danie, w tradycyjnej formie to ziemniaki w mundurkach podawane z twarogiem, który doprawiany jest solą, pieprzem, śmietaną czasami też olejem.
• Kaczka z jabłkami. Popularne danie w tym regionie. Podobne do francuskiej klasyki canard aux pommes.
• Szare kluchy ze skwarkami. Kolejne danie z Wielkopolski na bazie ziemniaków. Szare kluchy to odmiana pyz, które nie są formowane w kulki, lecz są kładzione do wrzątku za pomocą łyżki. Do nich dodaje się skwarki z cebulką.
• Ślepe ryby. Zupa na bazie włoszczyzny i dużej ilości przetartych ziemniaków. W wersji najczęściej podawanej nie było w niej mięsa. Nie było zatem oczek tłuszczu w zupie, można powiedzieć, że była ślepa. Dodatkiem do tej zupy, często była przysmażona na rumiano grzanka
• Ciupka z grochem (Kapusta z grochem). Danie postne. Kiszona kapusta gotowana z łuskanym grochem. Po doprawieniu solą, pieprzem, majerankiem i kminkiem dobrze jest odstawić to danie w chłodne miejsce na 3-4 dni. Wtedy jest najlepsze. Dla zagęszczenia i poprawy smaku dodaje się zasmażkę z mąki i oleju. W Wielkopolsce, mimo że danie często podawano w Wigilię zamiast oleju używano słoniny wieprzowej. 
• Zupa korbolowa. W Wielkopolsce słowo korbol ma trzy znaczenia. Jedno znaczenie oznacza brzuchacza, osobę z dużym brzuchem. Drugie to określenie podłego wina, nalewki zmieszanej z wodą gazowaną. Trzecie oznacza dynię. I właśnie dynia w zestawieniu z zupą nas interesuje. Zupa korbolowa to rozgrzewająca zupa dyniowa. Na warzywnym wywarze gotuje się ziemniaki, dynię (wcześniej podsmażone z czosnkiem i cebulą), dodaje pomidory, kurkumę, paprykę oraz imbir. Po ugotowaniu wszystko się miksuje, dodaje się mleko. Zupę posypujemy prażonymi płatkami migdałów.
• Kiszczonka. Zupa na bazie wywaru po gotowaniu kaszanki. 
• Parzybroda. Warzywna zupa, której głównym składnikiem jest kapusta włoska.
• Czarna polewka wielkopolska (Czernina). Zupa z krwi gęsi, na zakwasie z buraków.
• Modra kapusta. Duszona czerwona kapusta z wędzonką. Ten dodatek do potraw przywędrował do Wielkopolski ze Śląska.
• Szagówki. Tak naprawdę to popularne w całym kraju kopytka. Nazwa pochodzi z poznańskiej gwary. Szagówki krojone są na szagę, czyli na skos.
• Rogal Świętomarciński. Przysmak rozsławiony w całej Polsce, szczególnie w okolicach 11 listopada, czyli Święta Niepodległości. Rogale z ciasta drożdżowego, nadziewane masą z białego maku, orzechów, kandyzowanych owoców, rodzynek, okruchów biszkoptowych.

Kuchnia Wielkopolski to kulinarna przygoda dla miłośników dań regionalnych. Warto odwiedzać Wielkopolskę, to nie tylko kolebka naszej państwowości, ale też źródło kulinarnej tradycji.