Kuchnia węgierska. Nie tylko papryka

Węgierskie potrawy mają w świecie smakoszy swoje wysokie miejsce. Wynika to z faktu, że historia Węgier, położenie geograficzne i własne tradycje sprzyjały temu, aby przez stulecia brać z kuchni słowiańskich, tureckiej i madziarskiej wszystko to co najlepsze. Przez stulecia tworzyły się smaki i aromaty, które od XX wieku znamy jako kuchnię węgierską.

Charakterystyka kuchni węgierskiej

Przed wiekami, przodkowie Węgrów byli pasterzami. Pierwotnie ich kuchnia była dostosowana do pasterskiego trybu życia. Posiłki musiały być treściwe, sycące i w miarę szybkie do zrobienia. Stąd wielka popularność gulaszu (gulyás). To danie jest proste w wykonaniu. Wszystkie pokrojone składniki wrzuca się do żeliwnego garnka i dusi się nad ogniskiem. Dzisiaj to często element atrakcji turystycznych, kiedyś podstawa wyżywienia. Gulasz ma dość gęsty sos, o konsystencji gęstej zupy. Daniem podobnym, lecz bardziej skondensowanym (pod względem smaku i konsystencji) jest pörkölt. Węgrzy w swojej kuchni wykorzystują często wołowinę, wieprzowinę, drób i ryby. W przepisach kulinarnych znajdziemy też paprykę, cebulę, czosnek, kapustę, kukurydzę, fasolę, pomidory, ogórki. Owoce takie jak morele, brzoskwinie, wiśnie, gruszki i jabłka. Oczywiście produkty mleczne, makarony, kasze, ryż czy ziemniaki także są w węgierskim menu.

Najpopularniejsze dania węgierskie

• Gulasz (Pörkölt). To pikantne danie mięsne. Przyrządzane jest z wołowiny, wieprzowiny lub baraniny. Istotnym składnikiem jest papryka w proszku (węgierska podobno najlepsza), papryka czerwona i chili. Gulasz w swojej klasycznej formie, określany jest jako danie rozgrzewające, idealne na zimowe dni.
• Leczo. Podobnie jak gulasz, leczo jest także dobrze znane w Polsce. W jakimś sensie to także gulasz, bo zamiast mięsa dodaje się pokrojoną w kostkę kiełbasę i skwarki z surowej słoniny. W leczo znajdziemy też pomidory. Jednak nie dodaje się ziemniaków.
• Schab po węgiersku. To duszony schab pokrojony w plastry. Istotnym punktem przepisu jest zamarynowanie płatów mięsa, mieszanką klasycznych przypraw i koperku. 
• Zupa gulaszowa. To w zasadzie lekki gulasz. Z większą ilością płynu i mniejszą zawartością mięsa. Dla wyjaśnienia: danie, które my nazywamy gulaszem to dla Węgrów raczej pörkölt, a gulasz (gulyás) oznacza zupę gulaszową. 
• Halászlé. Zupa rybna z gatunków ryb słodkowodnych, których mięso podczas gotowania się nie rozpada. Podstawą tej zupy jest karp, inne gatunki są traktowane jako dodatek. Szczupak czy sandacz rozpadają się podczas gotowania, mają białe mięso i dlatego nie są wskazane. Całkowicie wykluczone są ryby morskie. Całość dopełniają pomidory, papryka w proszku i świeża, cebula. W zależności od regionu ta ikoniczna dla Węgier zupa może mieć jeszcze dodatki: makaron, ziemniaki, różne odmiany papryki. Tej zupy się nie przeciera.
• Langos. Smażone placki z ciasta drożdżowego. Podaje się je w zależności od upodobań: z kwaśną śmietaną, tartym serem, masłem czosnkowym, a nawet z cukrem. 
• Kürtőskalács (Kurtoszkołacz). Drożdżowe ciasto, pieczone w kształcie walca. 

Opisane dania, to tylko wycinek bogatej kuchni węgierskiej. Należy pamiętać, że w większości klasycznych przepisów do smażenia wykorzystuje się smalec wieprzowy. 

Powiedzieć też trzeba o węgierskich napitkach. Tokaj to najsłynniejsze węgierskie wino. To także nazwa regionu, który dzięki warunkom naturalnym jest winiarskim zagłębiem Węgier. Wśród tokajów w Polsce popularne jest wino ze szczepu Furmint, natomiast najlepszym jest Aszu (niektóre odmiany są w cenach dobrych, starzonych alkoholi leżakujących). O ile tokaje to wina zaliczane do białych, słodkich to egri bikavér jest winem wytrawnym, czerwonym. To wino jest w naszym kraju bardzo popularne. Stosunek jakości do ceny jest bardzo dobry. I ta nazwa: egri bikavér po polsku znaczy bycza krew. 

Wśród mocniejszych alkoholi, na Węgrzech dominuje palinka. To owocowa brandy o mocy od 35 aż do 70%. Fermentuje się owoce lub wytłoczyny śliwek, jabłek, gruszek, moreli, czereśni. Nazwa palinka jest zastrzeżona i dotyczy tylko alkoholu produkowanego na Węgrzech i czterech granicznych obszarach Austrii. Choć w Rumunii czy Słowacji produkuje się alkohol podobnymi metodami i mają podobne nazwy.

W Polsce kuchnia węgierska jest postrzegana jako bardzo ostra. Nie jest to do końca prawda. Węgrzy używają bardzo dużo słodkiej papryki. Często dodają gatunki mniej pikantne, aby zachować klasyczny charakter potrawy bez jej zaostrzania. Kuchnia węgierska, choć jest treściwa i nie koniecznie dietetyczna, przyciąga swoją różnorodnością i oryginalnością. Warto jej spróbować!