Lato w pełnej krasie. Ekstremalne upały rodem z Afryki dotarły do Polski. Nie jesteśmy przyzwyczajeni do temperatur rzędu 30 ºC. Szukamy więc sposobów, które przyniosą ulgę naszym organizmom. Klimatyzacja, przewiewne ubrania są jak najbardziej potrzebne, ale napoje i jedzenie odgrywa kluczową rolę podczas schładzania naszego organizmu.

Co jeść w czasie upałów?

Jak to? Wszyscy wiedzą, co jeść w upalne dni… Lody! No tak. Lody to smakołyki, które kojarzą nam się z latem i upałami. Jednak nie oszukujmy się. To nie są produkty, które nas ochłodzą. Pełne pucharki do lodów dadzą chwilę radości poprzez dostarczenie dużej ilości cukru, tłuszczu i sporej ilości konserwantów oraz ulepszaczy smaku. Jeśli więc lody, to od sprawdzonych producentów, z naturalnymi dodatkami. Lepsze będą sorbety od tych robionych na bazie śmietanki. I zerkajmy na etykiety. Lody o smaku truskawkowym to nie to samo co lody truskawkowe… Lody omówiliśmy, więc co nam pozostaje?

Wszystkie warzywa i owoce z dużą zawartością wody. Pomidory, ogórki, owoce jagodowe, arbuzy, melony. Jedzone po wyjęciu z lodówki są doskonałe w czasie tropikalnych upałów. Jednocześnie dają dużą dawkę witamin i soli mineralnych, nawilżają organizm. Wymienione owoce czy warzywa mogą stać się idealnym surowcem do stworzenia lekkich sałatek owocowych i warzywnych. Można do nich dodać zioła, biały ser typu greckiego, migdały i tworzyć wspaniałe, odświeżające kompozycje kulinarne, które pojawić się powinny na talerzach.

Bardziej treściwe od sałatek są chłodniki. Takie dania jak chłodnik litewski (chłodnik z botwinki), gazpacho (hiszpański chłodnik na bazie pomidorów) czy chłodnik ze świeżych ogórków (coś pośredniego między mizerią a tzatziki) pozwolą nam się ochłodzić i zaspokoić głód. Podobne znaczenie mają zupy owocowe, które można podawać z makaronem lub kluseczkami z kaszy mannej.

Napoje na czas upałów

Podstawowym sposobem na upały jest oczywiście picie wody. Dziennie powinno to być 0,02 l na każdy kilogram ciała. To przybliżona wartość, ponieważ trzeba barć pod uwagę także wiek, płeć, aktywność fizyczną. Kolorowe gazowane napoje podobnie jak lody w czasie upałów nie wnoszą nic wartościowego. Duża ilość cukru, konserwantów, często słodzików i syropu glukozowego robią z takich napojów bombę kaloryczną. Alternatywą dla tego rodzaju napojów są świeżo wyciskane soki, które mają składniki odżywcze niezbędne dla naszego zdrowia i rozwoju i pomagają zachować równowagę elektrolitową. Napary ziołowe dają napoje nie tylko zdrowe, ale orzeźwiające i chłodzące. Napój ze schłodzonej mięty, melisy, rumianku w połączeniu z sokiem z cytryny zawsze będzie lepszy od bąbelkowej, słodzonej wody z puszki. 

Dobrym pomysłem na wysoką temperaturę za oknem są także domowe napoje izotoniczne. Takie napoje mają za zadanie nie tylko gasić pragnienie i chłodzić nasz organizm, ale przede wszystkim mają uzupełniać elektrolity, które tracimy w trakcie pocenia. Domowy izotonie jest łatwy do zrobienia. Wystarczy łyżeczka miodu, sok z cytryny, sól i woda. Jeszcze jedna rzecz do picia w czasie upałów: to koktajle mleczne. Napoje te robimy na bazie mleka krowiego, roślinnego, kefiru, maślanki nawet śmietany. Chętnie pite przez dzieci i dorosłych. W trakcie przygotowania nie przesadzajmy z ilością owoców. Ich nadmiar sprawi, że koktajl będzie bardzo gęsty i trudny do wypicia. 

Na co zwrócić uwagę

W czasie upalnych dni nasze ciało pracuje na najwyższych obrotach i dlatego powinniśmy je wspierać i oszczędzać. Unikajmy potraw ostrych i ciężkostrawnych takich jak duszone mięsa w sosach, potraw z warzyw strączkowych, kapusty. Zawiesiste zupy jedzmy jesienią i zimą. Dania tego rodzaju są idealne na czas mrozów i opadów, ponieważ dostarczają znaczną ilość kalorii i należą do kategorii rozgrzewających. W czasie upałów wystrzegajmy się napojów słodzonych i gazowanych. Alkohol i kofeina mają działanie moczopędne i mogą doprowadzić do odwodnienia. Poza tym działanie alkoholu w słońcu i upale jest o wiele mocniejsze niż w temperaturach umiarkowanych - nie lekceważmy tego.

A może coś gorącego?

Temat ciekawy. Niektóre źródła twierdzą, że picie gorących napojów w czasie upałów jest wręcz szkodliwe i może doprowadzić do termogenezy, czyli jeszcze większej produkcji ciepła w organizmie. Gorące napoje spożywane w czasie wysokich temperatur mogą też doprowadzić do odwodnienia i zakłócić tzw. komfort termiczny człowieka. Inne źródła mówią o tym, że przecież wiele ludów żyjących na pustyniach często piją gorącą herbatę lub inne napary i im ta praktyka pomaga walczyć z upałami. Podobno chodzi o to, że pijąc gorący napój w skwarze, organizm bardziej się poci, a jest to jeden ze sposobów walki organizmu z przegrzaniem. 

Dbajmy o siebie w czasie upałów i chyba należy się do takiej pogody zacząć przyzwyczajać.