Według największego serwisu dostarczającego jedzenie, w zeszłym roku kebaby były najpopularniejszym daniem dostarczanym w Polsce. Czemu tak lubimy to danie, jaka jest jego historia i jakie są jego odmiany? Czy kebab, szaszłyk i gyros to jedno danie? 

Historyczne przekazy

Kebab nieodmiennie kojarzy nam się z Turcją. Słusznie, ta potrawa jest w Turcji bardzo popularna, ma status dania narodowego, jednak swoje korzenie kebab (lub bardzo podobne danie) ma w starożytnej Persji. Pierwsze zapiski pochodzą z X wieku i pochodzą z “Księgi dań”. Właśnie dzięki Persom kebab stał się popularny w Azji, Afryce i Europie. Nasza część Europy łączy kebab z Turcją. Wiąże się to z dwoma elementami. Pierwszy to długoletnie rządy Imperium Osmańskiego w południowej części kontynentu europejskiego. Druga to połowa XX wieku, kiedy emigranci z Turcji przybyli do Niemiec i innych krajów Europy Zachodniej przynosząc ze sobą zwyczaje, religię oraz kuchnię. W naszym kraju kebaby pojawiły się w latach 70, a przybyły z Niemiec. Prawdopodobnie pierwsza kebabownia powstała nad Bałtykiem, był to lokal Kebab Sopocki.

Co to jest kebab, a może kebap?

Na tak postawione pytanie trudno odpowiedzieć. Słowo kebab oznacza różne dania mięsne, które mogą być pieczone, grillowane lub smażone. Różnie też mogą być podawane. Składniki mogą być zawijane w pszenne placki, jako wypełnienie pit czy bułek lub klasycznie na talerzu. Przyjęło się, że kebap to danie najbardziej zbliżone do oryginalnej, tureckiej wersji. Turecki kebap jest mniejszy od tego, który znamy w Polsce. Turcy też używają mniej sosów. Używają najczęściej jogurtu. Śmietany, ketchupu czy majonezu nie dodają. Pamiętajmy też, że w Turcji kebab to nie tylko uliczne, szybkie danie. Kebab zamówimy też w niejednej, dobrej restauracji. 

Odmiany kebabu

W Polsce dominuje döner kebab (döner oznacza obracający się). Mięso pieczone jest na pionowym, obracającym się rożnie. Następnie specjalnym, ostrym nożem odkrawane są cienkie plastry i podawane w picie, bułce czy tortilli razem z warzywami i sosami. Kebaby w Polsce robi się z mięsa wołowego, drobiowego lub mieszanego drobiowo-baraniego. Czasami mięso jest mielone, co jest niedopuszczalne w oryginalnej, tureckiej wersji dania döner kebap. 

Mniej popularne, ale też znane odmiany kebabu to:

• Şiş kebabi - mięso z jagnięcego uda, pieczone na szpikulcach, musi być marynowane co najmniej jeden dzień, kiedyś było to danie świąteczne, obecnie jest popularne na co dzień, w wielu miejscach sprzedawane jako fast food;
• Iskender kebabi - plasterki mięsa w ostrym sosie pomidorowym, podawane na picie, całość smarowane jest masłem z mleka owczego i jogurtem;
• Adana kebabi - mielone mięso nadziewane jest na szpadki i pieczone na grillu, zazwyczaj pikantnie przyprawione, klasycznie powinna zostać użyta jagnięcina (mięso baranie, ze zwierzęcia młodszego niż rok).

Kebab, gyros, szaszłyk

To trzy potrawy czasami mylone, jednak jest kilka punktów, które je różnią między sobą. Jak już powiedzieliśmy kebab to danie pochodzące z Turcji, ale znane także całym świecie jako symbol kuchni Bliskiego Wschodu. Pieczone na pionowym rożnie. Główne składniki to mięso baranie, wołowe lub drobiowe. Przyprawia się je kolendrą, kardamonem i kminem rzymskim. Dodatkami są pomidory, sałata, jogurt. Podawany jest w chlebkach pita lub zawija się je w placki typu tortilla. Oczywiście mówimy tu o döner kebab.

Gyros to grecka wersja kebabu. Podobnie jak turecka potrawa pieczony jest na pionowym grillu, a porcje mięsa układane są w picie z dodatkiem sosu tzatziki, czosnku, oregano. Gyros w smaku jest zdecydowanie śródziemnomorski. Grecy przygotowują gyros także z wieprzowiny (oryginalne tureckie dania nie dopuszczają tego mięsa do spożycia, z powodów religijnych). Mięso do gyrosu jest marynowane w oliwie i soku z cytryny. 

Szaszłyk to kawałki wieprzowiny, wołowiny lub mięsa drobiowego nabite na szpatułki, lub szpikulce i grillowane na klasycznym, poziomym grillu. Szaszłyki robi się szybciej niż gyros czy kebab. Podaje się je z warzywami i sosami na talerzu, choć mogą być też podawane jako mini kebaby. 

Różnice pomiędzy tymi potrawami wynikają ze sposobu podawania, przypraw i sposobu pieczenia. Jednak są popularne na całym świecie. 

Kebab pomimo oczywistych związków z Turcją i Bliskim Wschodem, w każdym kraju jest trochę inny. Wynika to oczywiście z upodobań kulinarnych społeczeństw z różnych regionów, obyczajów i religii. Jeśli będziemy mieli możliwość, porównajmy kebaby w różnych krajach. Może jakieś odmiany tego dania przypadną nam do gustu?