Kawiarniane niespodzianki. Historia i ciekawostki

Za ojczyznę kawy uważa się Etiopię. Jednak zwyczaj picia kawy w miejscach publicznych, w towarzystwie łączony jest z Jemenem. Kawa w krajach arabskich szybko się upowszechniała. W XV wieku dotarła z Afryki na półwysep arabski. Początkowo kawę sprzedawano na ulicznych straganach, z czasem tworzono stałe miejsca, nazywane kaveh kanes, czyli kawiarnie. Pierwsza kawiarnia w Europie pojawiła się w Anglii w 1652 w Oksfordzie.

Angielskie kawiarnie

Stworzenie lokalu serwującego kawę, w pobliżu uznanej uczelni, spowodowało, że napój ten  stał się popularny wśród elit. Profesorowie i studenci, chętnie spotykali się w kawiarniach, w mniej formalnej atmosferze mogli wymieniać poglądy, dyskutować o polityce i ekonomii. Wiek XVII i XVIII był to czas rozwoju prasy, rewolucji przemysłowej, wynalazków i przemian obyczajowych. W takim świecie kawiarnie stały się miejscami wymiany informacji na różne tematy. Dlatego też pojawiały się kawiarnie “tematyczne”. Handlowcy i bankierzy spotykali się w jednym lokalu, artyści, muzycy w swoim itd. Dzięki popularności i ilości kawiarni stworzono coś, co przypomina sieć informacyjną. Gońcy przewozili informacje z kawiarni do kawiarni, dzięki czemu klienci mieli najświeższe informacje o życiu miasta czy regionu. Słynna firma ubezpieczeniowa Lloyd of London powstała właśnie w ten sposób. Gońcy mieli wieści z portu, było wiadomo co, który statek przywiózł, skąd płynął, w jakiej kondycji jest załoga i stan statku. Te informacje pomagały ustalić stawki ubezpieczeniowe. Kawiarnie stały się miejscami, gdzie często przy filiżance kawy, zawierano nowe znajomości, tworzono pomysły na firmy, a niekiedy powstawały znaczące wynalazki.

Francuskie kawiarnie

W Paryżu pierwsza kawiarnia powstała w 1671 roku. Od razu stały się to miejsca modne i popularne. Towarzysko bardziej otwarte, niż kawiarnie angielskie, ponieważ kobiety i mężczyźni mieli równy dostęp do tych świątyni kawy (w przeciwieństwie do Londynu). Spotykali się tu malarze, poeci, pisarze i filozofowie. Arystokraci i duchowieństwo mieli tzw. salony, reszta społeczeństwa kawiarnie. W nich zaczęły się rodzić poglądy rewolucyjne. Pomimo dużej cenzury i kontroli społecznej nastroje antykrólewskie i głosy wzywające do obalenia króla narastały. Wreszcie 12 lipca 1789 roku w kawiarni Café  de Foy, Camille Desmoulins wygłosił przemowę do paryskiego ludu Do broni, obywatele. 14 lipca zdobyto Bastylię i w ten sposób rozpoczęła się Wielka Rewolucja Francuska (1789-1799). Doprowadziła ona do głębokich przemian politycznych i gospodarczych we Francji i w dużej mierze w ówczesnej Europie.

Kawiarnie w Polsce

W Polsce pierwsza kawiarnia powstała w Gdańsku na początku XVIII wieku. Właścicielem jej był Antoni Momber. W Warszawie datuje się pierwszą kawiarnię na rok 1724. Powstała w okolicy Ogrodu Saskiego, a jej właścicielem był dworzanin Augusta II Mocnego, Meyerhofer. Niestety, lokal ten nie zyskał przychylności warszawiaków i szybko zbankrutował. Kolejna kawiarnia powstała w tym samym roku, na Rynku Starego Miasta i tym razem był to sukces. W kawiarniach warszawskich spotykali się posłowie, arystokraci i podobnie jak w Paryżu ludzie chcący zmian politycznych. Kawiarnia Honoratka była miejscem spotkań podchorążych, w przeddzień Powstania Listopadowego. Warto dodać, że w pierwszej połowie XIX wieku w Warszawie było 185 kawiarni, a np. w Krakowie 55. 

Caffe Florian - najstarsza kawiarnia

Kawiarnia Florian (może lepiej U Floriana?) znajduje się w Wenecji. To najstarsza włoska kawiarnia i jednocześnie najstarsza, działająca nieprzerwanie kawiarnia świata. Założona 1720 roku, czynna do dziś, w tym samym miejscu. Bywali tu Goethe, Casanova, Rousseau, Goldoni, Dickens, Byron i Hemingway. W dniu otwarcia był to jedyny lokal do którego, mogły wchodzić także kobiety. Z czasem lokal się rozrastał, powstawały nowe sale obsługujące gości. Jednocześnie sama kawiarnia stała się miejscem spotkań artystów, malarzy, aktorów i miejscem wystawowym. Podobnie jak w Paryżu i Warszawie, ta słynna kawiarnia była miejscem narodzin rewolucji. W niej powstał szpital polowy dla powstańców z 1848 roku dla żołnierzy walczących w powstaniu antyaustriackim. U Floriana najsłynniejsze są śniadania w cenie około 40 Euro. To miejsce ma swój klimat i wspaniałą historię. Czy warto? To sprawa indywidualna i na pewno nietania. 

Dzisiejsze kawiarnie, nie mają już takiego znaczenia jak kiedyś. Obecnie coraz mniej jest klimatycznych lokali kawiarnianych, gdzie zjemy śniadanie o wczesnej porze, spotkamy znajomych po południu, a wieczorem zobaczymy się z przyjaciółmi przy filiżance kawy. Jednak szukajmy takich lokali i dbajmy o ich istnienie.