Owoce morza - skorupiaki

Frutti di mare, czyli z włoskiego owoce morza, to dwie grupy zwierząt spożywanych przez człowieka. Pierwsza to mięczaki, do której zaliczamy małże, sercówki, ostrygi, przegrzebki, ślimaki i głowonogi. Druga grupa to skorupiaki, które chyba cieszą się większą popularnością kulinarną i są bardziej prestiżowe niż mięczaki. Do skorupiaków jadalnych zaliczamy: homary, krewetki, langusty, kraby, homarce. 

Skorupiaki na przestrzeni wieków

Jak dowodzą badania archeologiczne, starożytne przekazy i tradycja kulinarna skorupiaki stanowiły i stanowią istotną część diety ludzi właściwie na całym świecie. Stosunkowo łatwa dostępność, bardzo dobry smak i niebagatelne własności odżywcze przyczyniły się do popularności skorupiaków w pożywieniu człowieka. Już w epoce kamiennej, ludzie wiedzieli, co zrobić ze skorupiakami.

W Polsce raczej skorupiakami się nie zajadamy. Oczywiście krewetki z grilla lub koktajl krewetkowy znamy wszyscy. Jednak są to dania okazjonalne.

UWAGA: Koktajl krewetkowy oznacza wymieszanie składników i ułożeniu na nich krewetek, a nie ich zmiksowanie, jak w koktajlu mlecznym z owocami (ugotowane krewetki, awokado, majonez, ketchup, odrobina alkoholu, sałata lodowa, oliwki, sok z cytryny).

W dawnej Polsce chętnie jadano zupę rakową. Trzeba przypomnieć, że w naszym kraju żyją tylko cztery gatunki raków, z czego dwa są rodzime (rak szlachetny i błotny) oraz dwa obce gatunki (rak pręgowaty i sygnałowy). Prawdopodobnie w polskich wodach niebawem pojawi się piąty gatunek: rak luizjański. To kolejny gatunek sprowadzony z Ameryki Północnej, który wybrał "wolność" w wodach Europy i rozprzestrzenia się po całym kontynencie z dużą dynamiką.

Najpopularniejsze skorupiaki w gastronomii

Opisanych jest około 25 tysięcy gatunków skorupiaków. Ponad 70% z nich zamieszkują wody słone i akweny śródlądowe. Tylko niewielki procent to zwierzęta lądowe. Spośród tysięcy gatunków, największe uznanie kucharzy i konsumentów znalazły:

• Homary. Dwa gatunki uznawane za najlepsze. Homar amerykański oraz europejski. Homar amerykański występuje w zimnych wodach Atlantyku. Poławiany jest u wybrzeży północnych stanów oraz w Kanadzie. Jest większy od swojego europejskiego kuzyna. Po ugotowaniu jego pancerz staje się czerwony. Homar europejski występuje w zimnych wodach Morza Północnego i u wybrzeży Norwegii.  
• Krewetki. Najpopularniejsze skorupiaki, a wśród nich krewetki białonogie (małe) i tygrysie (królewskie). Swoją popularność, krewetki zawdzięczają uniwersalności zastosowania. Można je dusić, gotować, piec i smażyć. Mogą być przekąską, daniem głównym i dodatkiem do innych składników. Można je podawać na ciepło i zimno.   
• Langusty. Z powodu rozmiarów i koloru, często mylona z homarem amerykańskim. Zasadniczą różnicą pomiędzy nimi to brak szczypiec u langusty. Ceniona za bardzo dobre mięso, choć jak twierdzą smakosze kulinarni nie tak dobre, jak mięso homara. Najlepiej smakują grillowane z ziołowymi oliwami lub masłem. Ostatnio zauważa się, że populacja langust się zmniejsza. Jest to efekt przełowienia i zwiększania zanieczyszczeń wód. Langusty mogą żyć tylko w bardzo czystych akwenach.
• Kraby. Mięso tych zwierząt zyskuje coraz bardziej na popularności. W smaku przypomina homara. Podobnie jak inne skorupiaki, kraby wykorzystuje się w potrawach zimnych i gorących. Przetarte mięso jako dodatek do wykwintnych sosów, czy w paluszkach z mięsa krabów. UWAGA: paluszki krabowe (surimi) nie mają nic wspólnego z krabami - to mięso białych ryb morskich (28-40% składu i skrobia sojowa).
• Homarce. Inaczej nazywane nerczanami, langustynkami lub scampi. Ich mięso doceniają Hiszpanie, Portugalczycy i mieszkańcy Wielkiej Brytanii. Jada się tylko mięso z ogona, które po ugotowaniu ma różowe prążki. Mięso smaczne. Idealne w połączeniu z ryżem i kremowymi sosami.

 Wartość odżywcze skorupiaków

Mięso skorupiaków powinno zagościć w dietach odchudzających. Jest małokaloryczne, wspomaga pamięć i koncentrację, zawiera witaminy z grupy B. Mięso krewetek zawiera dużo białka i z powodzeniem w diecie mogą zastąpić czerwone mięso, a nawet drób. Skorupiaki są także bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Pamiętając o zaletach skorupiaków w kuchni i żywieniu, należy wspomnieć także o tym, że skorupiaki mogą być alergenami. Alergia może pojawić się w każdym wieku i niezależnie od rodzaju potrawy. Najczęstsze objawy alergii na skorupiaki to przypadłości ze strony przewodu pokarmowego, skóry i układu oddechowego. 

Skorupiaki to modna i smaczna alternatywa dla mięsa. Warto przełamać kulinarne schematy i spróbować czasami czegoś innego. Dla wartości poznawczych i własnej frajdy.