Definicja dania jednogarnkowego jest prosta: to potrawa, która gotowana jest w jednym naczyniu, a wszystkie składniki gotują się jednocześnie. Tego typu potrawy mają swoją długą historię, wywodzącą się od ludów koczowniczych. Chodziło głównie o to, aby po całodziennym marszu, szybko przygotować sycącą potrawę, która zregeneruje i doda sił przed kolejnym dniem. 

Nie tylko koczownicy

Istotą dań jednogarnkowych jest to, że po szybkim przygotowaniu surowców potrawa „sama się robi”. Często przygotowywane w kociołkach ustawionych nad ogniskiem, czasami wręcz w żeliwnych garnkach z solidną pokrywą, przypominające szybkowary. Dania jednogarnkowe to domena wsi, gdzie nie było czasu na tworzenie wykwintnych dań. Wykorzystywano sezonowe warzywa, kasze, mięso, grzyby. Fakt gotowania w jednym naczyniu sprawia, że są one łatwe i proste w przygotowaniu. Chłopi po ciężkiej pracy na roli potrzebowali solidnego obiadu, a takie dania jednogarnkowe są. 

Czym są dania jednogarnkowe?

Składniki takich potraw gotując się razem, wzajemnie się przenikają. Sprawa także istotna z punktu widzenia ergonomii pracy i ekologii: szybciej się je gotuje oraz jest mniej naczyń do zmywania. Stanowią pełnowartościowy posiłek. Zawierają białko, tłuszcz, warzywa, są sycące. Dostarczają witamin, minerałów. Dania jednogarnkowe są także idealne do eksperymentowania z nowymi smakami, składnikami, proporcjami w zależności od tradycji kulinarnej i własnych preferencji smakowych.  

Jesienne dania jednogarnkowe

Dania jednogarnkowe są popularne przez cały rok. Jesień to jednak czas specyficzny. Dni są coraz krótsze, Wieczory i poranki potrafią zaskoczyć niską temperaturą. Warzywa i owoce zbierane w tym okresie są najlepsze. Mają pełnię smaku, są soczyste i kruche. Dodatkowo warzywa i owoce z jesiennych zbiorów nie tylko zaspakajają głód, ale też rozgrzewają nasz organizm, niejako przygotowując nas do zimy. Dlatego nie unikajmy takich składników jak: dynia, kapusta, papryka, marchew, buraki, jabłka, śliwki.

Kilka propozycji jesiennych dań jednogarnkowych. W warunkach domowej kuchni, w zupełności wystarczy zwykły, duży garnek, najlepiej z grubym dnem.

• Krupnik na żeberkach. Jedna z bardziej lubianych zup polskich. Historia krupniku sięga XIII wieku. Wtedy zupa ta nazywana była bryją. W jej skład wchodziły rośliny strączkowe, kasze, lebioda, a nawet pokrzywy. Z czasem bryja przekształciła się w krupnik. Nazwa łączy się z krupami, czyli jednym ze składników: kaszą jęczmienną. W krupniku na żeberkach istota jest ilość dodanej kaszy. Pamiętajmy, że kasza pęcznieje i oddaje skrobię do zupy. Zbyt duża ilość kaszy spowoduje, że zupa będzie bardzo gęsta i łatwo się przypali. Receptura krupniku nie jest skomplikowana. Wieprzowe żeberka zalewamy zimną wodą i gotujemy do miękkości. Następnie dodajemy typowe, rosołowe przyprawy, startą na grubych oczkach włoszczyznę i pokrojone w kostkę ziemniaki i kaszę. Gotujemy zupę aż do miękkości wszystkich składników. Po ugotowaniu mięso oddzielamy od kości, przekładamy na talerze, zalewamy krupnikiem. Dodajemy posiekaną pietruszkę. 
• Chłopski garnek. Obok gulaszu i leczo czołowe danie z rodzaju jednogarnkowych. Podobnie jak inne tego rodzaju dania, proste przyrządzenie i proste składniki. Chłopski garnek to ziemniaki, kiełbasa, biała kapusta, marchew, olej i przyprawy. Wszystkie produkty lekko przysmażamy na oleju. Następnie dolewamy wody lub bulionu i dusimy pod przykryciem do miękkości. Najlepszy na ciepło i na drugi dzień, gdy składniki nawzajem się przenikną.
• Gulasz. Potrawa wywodząca się z Węgier, z czasów, kiedy Węgrzy byli narodem pasterskim. Typowy gulasz to mięso pokrojone w kawałki, cebula, czosnek, papryka. W zależności od wersji można dodać też ziemniaki, marchew, pomidory. Przygotowanie gulaszu jest klasyczne: krojenie składników, podsmażenie, duszenie. Podajemy z kaszą, ziemniakami lub pieczywem. Na Węgrzech spotkamy kilka odmian gulaszu: marhapörkölt – wołowy, birkapörkölt – barani, csirkepörkölt – z kurczaka, halpörkölt – rybny.
• Leczo. Podobnie jak gulasz, potrawa mająca swoje korzenie na Węgrzech. Podstawą tej potrawy jest papryka. Najczęściej czerwona, ale inne kolory także są dobre. Kolejne składniki to cebula, pomidory (są bazą sosu, świeże lub z puszki). Dodatkowo dodać można cukinię, bakłażana, pieczarki. Dopuszczalna jest także kiełbasa, boczek. Obróbka taka sama jak w poprzednich daniach. 

Dania jednogarnkowe przez swoją prostotę i szybkość wykonania są doskonałą alternatywą dla dań gotowych. Można je przygotować na kilka dni i mieć pewność, że jemy zdrowy, zrównoważony posiłek, pozbawiony konserwantów. Szczerze polecamy!