Kuchnia wietnamska. Nie tylko fast food

Pierwsze skojarzenia związane z kuchnią wietnamska to budki z azjatyckim jedzeniem, gdzie królują sajgonki, smażony makaron i azjatycki rosół. To tylko część wietnamskiej sztuki kulinarnej. Kuchnia wietnamska uważana jest za jedną z najzdrowszych na świecie. Nie ma tu miejsca na gęste sosy, ociekające tłuszczem porcje mięsa. Królują za to świeże warzywa, zioła, ryż, makarony, ryby, owoce morza. Dużo jada się też marynat.

Trochę historii

Prapoczątki państwowości na ziemiach dzisiejszego Wietnamu sięgają I tysiąclecia przed naszą erą. Do X wieku naszej ery Wietnam był podbity przez Chiny. Niepodległość uzyskał w 938 r. n.e. Wiek XVII przyniósł pierwsze kontakty z Europejczykami. W roku 1858 do Wietnamu wkroczyła armia francuska. Był to początek zajmowania regionu, który w 1887 roku przekształcił się w Indochiny Francuskie (Wietnam, Kambodża i Laos). Po wybuchu II wojny światowej całe Indochiny zajęła Japonia. Po zakończeniu wojny, Francja nie chciała zrezygnować ze swoich kolonii. Jednak dążenia niepodległościowe w krajach składających się na Francuskie Indochiny, opór militarny i zmieniająca się sytuacja polityczna w regionie przyniosły Wietnamowi, Laosowi i Kambodży niepodległość 20 lipca 1954 roku. (Wietnam został podzielony na dwa kraje: na północy powstała Demokratyczna Republika Wietnamu oraz na południu Republika Wietnamu). Z obawy przed wpływem komunistów z północy, rząd Wietnamu Południowego poprosił Stany Zjednoczone o pomoc wojskową i gospodarczą. USA zaangażowały się, co doprowadziło do wybuchu wojny między północą a południem. Działania militarne trwały do 1975 roku i doprowadziły do powstania zjednoczonego Wietnamu, jaki znamy dzisiaj. 

Wietnamskie smaki

Jak widać w tym historycznym zarysie, wiele narodów i państw chciały podbić Wietnam. I te próby zazwyczaj widać w kuchniach podbijanych krajów. W przypadku potraw wietnamskich tego znacznego wpływu nie widać. Z francuskiego menu pozostały bagietki i kiełbaski. Po Chińczykach pozostał wok i pałeczki. Podstawą przypraw jest sos rybny (często robiony na wsiach do dzisiaj). Sos sojowy używany jest okazjonalnie. Wietnamczycy wolą dania gotowane na parze i duszone niż smażone.

Każdy region smakuje inaczej

Wietnam można kulinarnie podzielić na trzy regiony, ze stolicami w Hanoi, Hue i Ho Chi Minh (dawniej Sajgon). 

• kuchnia Hanoi (północ kraju) nastawiona jest na dania łatwe i szybkie w wykonaniu, sporo tu przepisów z dodatkiem sosu rybnego;
• kuchnia Hue (część środkowa Wietnamu) to z kolei duża ilość dań na stole, podawanych w wystawny sposób, potrawy z tego regionu uznawane są za najbardziej pikantne w Wietnamie;
• kuchnia Sajgonu (wietnamskie południe) to ryby, owce i warzywa.

Wietnamczycy lubią, gdy na stole jest dużo, małych porcji potrawy. W niektórych regionach jada się osiem potraw z okazji świąt czy uroczystości rodzinnych. Jest to nawiązanie do legendy o wietnamskim królu, który ponoć jadał osiemdziesiąt malutkich potraw w każdym posiłku. Śladem tych czasów mają być też oryginalne, wietnamskie sajgonki, które wielkością przypominają mały palec u dłoni. 

Popularne potrawy

Chyba nic, popularnością nie przebije sajgonek. W zasadzie są to krokieciki z farszem mięsno-warzywnym lub całkowicie jarskie. Sajgonki mogą być smażone (nem rán) w głębokim tłuszczu lub podawane są bez smażenia (gỏi cuốn). Wersja bez smażenia zawiera świeże warzywa, zioła, makaron ryżowy, gotowaną wieprzowinę, sos arachidowy. 

Zupa pho. Potrawa popularna w regionie. O dziwo, przez Wietnamczyków nie jest traktowana jak zupa. Głównym składnikiem wietnamskiej pho, jest makaron, przyprawy, zielenina (dymka, kolendra, cebula), mięso wołowe i kurczak. Gotowany 10 godzin wywar wołowy jest tylko po to, aby ułatwić jedzenie makaronu i mięsa. Z reguły, po zjedzeniu makaronu i dodatków zostawia się w misce pozostały wywar. Kolejnym, popularnym specjałem jest bún chả. To grillowane klopsiki i plastry boczku, podawane z sosem rybnym i ryżem. Banh mi to pszenne bagietki wypełnione farszem. Wypełnienie zależy od fantazji osoby przygotowującej taką kanapkę. Jajka, omlety, klopsiki, pasztety, flaki wołowe, smażone tofu lub mięso. Do wyboru i koloru. Com tam to specjalność z południa. Grillowana wieprzowina i wieprzowe skórki, podawane z ryżem, ziołami i warzywami. Czasem znajdzie się też jakaś marynata i smażone jajko. Wietnamskie desery mogą wydać się nam nieco egzotyczne, ale warto ich spróbować. 

Wietnam coraz częściej staje się miejscem turystycznych wypraw. Jeśli ktoś ma okazję, niech spróbuje tamtejszych dań. Ponoć to jedna z najlepszych kuchni świata. Kto takiej okazji nie ma, zawsze znajdzie odrobinę wietnamskiego smaku w azjatyckich lokalach.