Czym są napoje energetyczne dla organizmu

Od wielu już lat, napoje energetyczne cieszą się dużą popularnością. Jest to wynik kampanii reklamowych producentów energetyków. Powiązania poszczególnych marek ze sportem, imprezami muzycznymi i kreacją stylu życia zwiększają w istotny sposób zyski producentów. A czy napoje energetyczne mają wpływ na wydajność ludzkiego organizmu? Czy są zdrowe? Spróbujmy znaleźć odpowiedź. 

Czym są napoje energetyczne?

Pierwsze napoje energetyczne pojawiły się w Stanach Zjednoczonych w 1949 roku. W Europie pojawiły się wiele lat później, w roku 1987 w Austrii. Komercyjny sukces był tak wielki, że napój, który się wtedy pojawił, jest synonimem energetyka do dzisiaj. W największym skrócie to roztwór wody, o smaku najczęściej owocowym, z dużą ilością cukru i kofeiny. Często znajdziemy w nich także witaminy z grupy B, barwniki i konserwanty. Oprócz kofeiny w składzie energetyków często znajdziemy takie składniki, jak:

• Tauryna - aminokwas, który nie ma działania pobudzającego, lecz wspomaga przemianę węglowodanów, chroni mięśnie i je regeneruje, zapobiega utracie masy mięśniowej;
• Guarana - roślina pochodząca z Ameryki Południowej. Zawiera ponad dwa razy więcej kofeiny niż kawa. Działanie pobudzające ma dłuższe od kawy i działa w sposób delikatniejszy (bez nagłych skoków energii);
• Glukuronolakton - związek organiczny, wspomaga zdolności wysiłkowe, pomaga w oczyszczaniu organizmu;
• Karnityna - aminokwas wspomagający osoby uprawiające sport (wpływ na regenerację tkanki mięśniowej, spalanie tłuszczu), ale też osoby, u których wymaga się skupienia, koordynacji faktów, uczenia się; 
• Gorzka pomarańcza - ekstrakt z tego owocu dodaje energii, jego właściwości są o wiele bogatsze i wykorzystywane nie tylko w napojach energetycznych.

Jak energetyki wpływają na człowieka?

Choć napoje energetyczne mogą wpłynąć korzystnie na kondycję człowiek, zwiększyć jego skupienie i łatwość kojarzenia. Niestety skład energetyków, nie jest najlepszy. Nadmiar kofeiny może powodować poważne problemy z sercem. Arytmia i poważny wzrost ciśnienia tętniczego są poważnymi zaburzeniami związanymi z przedawkowaniem kofeiny. Nadmiar cukru to także czynnik szkodliwy dla zdrowia. 

Picie energetyków jest częstą przyczyną bezsenności, pomimo uczucia zmęczenia. Często też obserwuje się efekt uzależnienia od energy-drinków, a konkretnie od zawartej w nich kofeiny. Organizm dostając regularnie duże dawki kofeiny, przyzwyczaja się domagając się kolejnych, większych porcji. Do tego cukier zawarty w energetykach sieje spustoszenie i mamy pełny obraz zgubnego działania nadmiernego spożycia napojów energetycznych. 

Trzeba też pamiętać, że napoje energetyczne mają w swoim składzie składniki, które są odpowiedzialne za trwałość, kolor/wygląd produktu, poprawiające smak i zapach. Popularne dodatki w energetykach to błękit brylantowy, azorubina (sztuczne barwniki), cytrynian sodu (regulator kwasowości), sukraloza (sztuczny słodzik), cukry proste (glukoza, fruktoza, syrop glukozowo-fruktozowy), acesulfam (słodzik), benzoesan sodu, chlorek potasu (substancje konserwujące i regulujące kwasowość).

Specyficzną cechą napojów energetycznych jest to, że nie ma podstawowego wzorca tego produktu. Jedni producenci tworzą napoje w sposób minimalistyczny, z jednym nośnikiem kofeiny. Inni podchodzą do tematu zgodnie z powiedzeniem “im więcej, tym lepiej”. Niektóre marki dodają soki owocowe z kofeiną czy wyszukanymi mieszankami smakowymi. 

Energetyki kontra napoje izotoniczne

Energetyki i napoje izotoniczne często stoją na półkach sklepowych obok siebie. Czy są to podobne produkty? Nie, można powiedzieć, że leżą na przeciwległych miejscach. Napoje energetyczne jak już powiedzieliśmy to produkty, które mają pobudzać działanie, zwiększać koncentrację, odsuwać zmęczenie organizmu. Zawierają kofeinę i inne środki pobudzające, cukier. Izotoniki, to napoje, które swoim składem i właściwościami mają przypominać płyny ustrojowe człowieka. Dzięki temu są idealne dla sportowców, ludzi ciężko pracujących fizycznie i wszystkich narażonych na utratę wody w organizmie. Napoje izotoniczne nie tylko uzupełniają wodę, ale też elektrolity (najważniejszy jest sód) i glukozę będącą źródłem energii. Napoje izotoniczne nie stymulują organizmu i nie zawierają kofeiny. Widać więc, że przeznaczenie i działanie obu grup napojów jest zupełnie inne.

Napoje energetyczne mogą przynieść korzystny, ale krótkotrwały efekt. Jednak długotrwałe spożywanie tych napojów jest szkodliwe dla zdrowia. Szczególnie dla dzieci i młodzieży. Miejmy nadzieję, że wprowadzony 1 stycznia 2024 roku zakaz sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18 roku życia, przyniesie pożądane skutki.